Maurice Maeterlinck sinh ngày 29/8/1862 tại Ghent (Bỉ) và mất ngày 6/5/1949 tại Nice (Pháp). Ông đạt giải Nobel Văn chương năm1911.
Ông là nhà viết kịch, nhà thơ, nhà triết học người Bỉ, viết bằng tiếng Pháp.
Bài thơ “Et s’il revenait un jour” được trích dưới đây là một bài thơ rất nổi tiếng, được nhiều nước trên thế giới biết đến và chuyển ngữ. Ở Việt Nam nó đã được dịch ra Tiếng Việt rất sớm, ít nhất là từ năm 1936, đã gây nhiều ấn tượng và cảm xúc cho bạn đọc...
*Nguyên tác: *Dịch nghĩa:
Et s'il revenait un jour Và nếu một ngàychàng trở lại
Et s'il revenait un jour, Và nếu một ngày chàng trở lại
Que faut-il lui dire ? Phải nói với chàng làm sao?
-- Dites- lui qu'on l'attendit -- Hãy nói với chàng chị chờ đợi chàng
Jusqu'à en mourir !... Cho đến chết!...
Et s'il m'interroge encore Và nếu chàng hồ nghi hỏi nữa
Sans me reconnaître ? Không nhận ra em?
-- Parlez-lui comme une soeur - Hãy nói với chàng xem như một người em gái
Il souffre peut-être ... Có lẽ chàng sẽ chấp nhận...
Et s'il demande où vous êtes, Và nếu chàng có yêu cầu biết chị ở đâu,
Que faut-il lui répondre ? Phải trả lời làm sao?
-- Donnez-lui mon anneau d'or -- Hãy đưa cho chàng chiếc nhẫn vàng của chị
Sans rien lui répondre... Mà không trả lời gì thêm...
Et s'il veut savoir pourquoi Và nếu chàng muốn biết tại sao
La salle est déserte ? Phòng vắng vẻ đìu hiu?
--Montrez-lui la lampe éteinte, -- Hãy chỉ chàng ngọn đèn lụn tắt,
Et la porte ouverte... Và cánh cửa mở...
Et s'il m'interroge alors Và lúc ấy nếu chàng hỏi nữa
Sur la dernière heure ? Vào giờ phút cuối chị ra đi?
-- Dites-lui que j'ai souri -- Hãy nói với chàng chị đã mỉm cười
De peur qu'il ne pleure... Bởi sợ chàng rơi nước mắt.
(1897)
* Mauric Maeterlinck *Hoàng Nguyên Chương dịch
*Dịch thơ:
NẾU CÓ MỘT NGÀY CHÀNG TRỞ LẠI
*Nguyên tác: Mauric Maeterlinck
Nếu có một ngày chàng trở lại.
Chị ơi em biết nói làm sao?
- Bảo chàng: chị mãi luôn chờ đợi
Dẫu chết, lòng nguyên vẹn thuở nào!...
Nếu vẫn hồ nghi chàng hỏi nữa.
Vì không thể biết nhận ra em?
-Bảo chàng: em vốn như em gái
Có lẽ lòng chàng chấp nhận quen!...
Còn chị về đâu, chàng muốn biết.
Phải nói làm sao giải nỗi niềm?
- Em gửi nhẫn vàng xưa của chị
Trao chàng mà chẳng nói gì thêm...
Và nếu như chàng căn vặn nữa.
Tại sao phòng vắng , cảnh đìu hiu?
- Em ơi! Hãy chỉ đèn khô tắt,
Cửa mở chờ ai luống những chiều...
Lúc ấy nếu chàng còn hỏi tiếp.
Vào giờ phút cuối chị đi xa?
-Bảo chàng: chị mỉm cười thanh thản
Bởi sợ chàng rơi nước mắt nhòa...
(Bài thơ sáng tác vào năm 1897)
*HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
*Xin giới thiệu một bản dịch khác :
Nếu chàng trở lại
Nếu một ngày kia anh trở về
Chị ơi, em biết nói gì đây?
- Bảo rằng chị giữ niềm chung thủy
Chờ đợi anh về, hết phút giây.
Nếu chàng còn hỏi những gì thêm,
Vì chẳng nhìn ra được dáng em.
- Hãy nói như người em gái nhỏ;
Chàng đau lòng lắm, biết không em?
Nếu chàng có hỏi chị về đâu?
Em nói làm sao để khỏi sầu?
- Chiếc nhẫn vàng đây em gửi lại,
Nhìn chàng, có phải nói gì đâu!
Nếu chàng muốn hỏi tại làm sao
Phòng vắng thê lương tự buổi nào?
- Hãy chỉ chiếc tim đèn đã lụi,
Cửa phòng mở toác, gió vào mau...
Nếu chàng còn hỏi thêm giờ chót
Chị đã làm sao, đã nói gì?
- Hãy bảo, sợ chàng rơi lệ thảm
Mỉm cười, chị đã khép đôi mi.
*HƯỜNG HOA dịch
(Trích Việt Nam thi nhân tiền chiến, quyển thượng, trang 420)
Bài thơ “Et s'il revenait un jour”(còn có tên khác là "L'épouse du Croisé”) được nhà thơ Thanh Tịnh (1913 – 1988) phóng tác thành bài thơ “Lời cuối cùng”, đã từng chiếm giải nhất đồng hạng với Phạm Đình Bách (bài Từ đấy) trong cuộc thi thơ tháng 2/1936 do Hà Nội báo tổ chức. Bài thơ như sau:
Lời cuối cùng
- Rồi một hôm nếu về cha hỏi
Mẹ ở đâu ? con biết nói sao ?
- Con hãy bảo : Trông cha mòn mỏi
Mẹ từ trần sau mấy tháng đau .
- Nếu cha hỏi sao nhà vắng vẻ
Mẹ khuyên con hãy trả lời sao ?
- Con lặng chỉ bình hương khói tẻ
Và bên giường chỉ đĩa dầu hao !
- Nếu cha hỏi cặp đào trước ngõ
Sao chỉ còn một gốc ngả nghiêng ?
- Con hãy chỉ một cây đào nhỏ
Bên cây tùng, rồi đứng lặng yên .
- Còn mồ mẹ, nếu cha muốn biết
Phải phương nào con nói cùng cha ?
- Con hãy chỉ bầu trời xanh biếc
Và bên trời chỉ nội cỏ xa !
(Hà Nội báo, số 5 ngày 05 – 02 - 1936)
THANH TỊNH
Ông là nhà viết kịch, nhà thơ, nhà triết học người Bỉ, viết bằng tiếng Pháp.
Bài thơ “Et s’il revenait un jour” được trích dưới đây là một bài thơ rất nổi tiếng, được nhiều nước trên thế giới biết đến và chuyển ngữ. Ở Việt Nam nó đã được dịch ra Tiếng Việt rất sớm, ít nhất là từ năm 1936, đã gây nhiều ấn tượng và cảm xúc cho bạn đọc...
*Nguyên tác: *Dịch nghĩa:
Et s'il revenait un jour Và nếu một ngàychàng trở lại
Et s'il revenait un jour, Và nếu một ngày chàng trở lại
Que faut-il lui dire ? Phải nói với chàng làm sao?
-- Dites- lui qu'on l'attendit -- Hãy nói với chàng chị chờ đợi chàng
Jusqu'à en mourir !... Cho đến chết!...
Et s'il m'interroge encore Và nếu chàng hồ nghi hỏi nữa
Sans me reconnaître ? Không nhận ra em?
-- Parlez-lui comme une soeur - Hãy nói với chàng xem như một người em gái
Il souffre peut-être ... Có lẽ chàng sẽ chấp nhận...
Et s'il demande où vous êtes, Và nếu chàng có yêu cầu biết chị ở đâu,
Que faut-il lui répondre ? Phải trả lời làm sao?
-- Donnez-lui mon anneau d'or -- Hãy đưa cho chàng chiếc nhẫn vàng của chị
Sans rien lui répondre... Mà không trả lời gì thêm...
Et s'il veut savoir pourquoi Và nếu chàng muốn biết tại sao
La salle est déserte ? Phòng vắng vẻ đìu hiu?
--Montrez-lui la lampe éteinte, -- Hãy chỉ chàng ngọn đèn lụn tắt,
Et la porte ouverte... Và cánh cửa mở...
Et s'il m'interroge alors Và lúc ấy nếu chàng hỏi nữa
Sur la dernière heure ? Vào giờ phút cuối chị ra đi?
-- Dites-lui que j'ai souri -- Hãy nói với chàng chị đã mỉm cười
De peur qu'il ne pleure... Bởi sợ chàng rơi nước mắt.
(1897)
* Mauric Maeterlinck *Hoàng Nguyên Chương dịch
*Dịch thơ:
NẾU CÓ MỘT NGÀY CHÀNG TRỞ LẠI
*Nguyên tác: Mauric Maeterlinck
Nếu có một ngày chàng trở lại.
Chị ơi em biết nói làm sao?
- Bảo chàng: chị mãi luôn chờ đợi
Dẫu chết, lòng nguyên vẹn thuở nào!...
Nếu vẫn hồ nghi chàng hỏi nữa.
Vì không thể biết nhận ra em?
-Bảo chàng: em vốn như em gái
Có lẽ lòng chàng chấp nhận quen!...
Còn chị về đâu, chàng muốn biết.
Phải nói làm sao giải nỗi niềm?
- Em gửi nhẫn vàng xưa của chị
Trao chàng mà chẳng nói gì thêm...
Và nếu như chàng căn vặn nữa.
Tại sao phòng vắng , cảnh đìu hiu?
- Em ơi! Hãy chỉ đèn khô tắt,
Cửa mở chờ ai luống những chiều...
Lúc ấy nếu chàng còn hỏi tiếp.
Vào giờ phút cuối chị đi xa?
-Bảo chàng: chị mỉm cười thanh thản
Bởi sợ chàng rơi nước mắt nhòa...
(Bài thơ sáng tác vào năm 1897)
*HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
*Xin giới thiệu một bản dịch khác :
Nếu chàng trở lại
Nếu một ngày kia anh trở về
Chị ơi, em biết nói gì đây?
- Bảo rằng chị giữ niềm chung thủy
Chờ đợi anh về, hết phút giây.
Nếu chàng còn hỏi những gì thêm,
Vì chẳng nhìn ra được dáng em.
- Hãy nói như người em gái nhỏ;
Chàng đau lòng lắm, biết không em?
Nếu chàng có hỏi chị về đâu?
Em nói làm sao để khỏi sầu?
- Chiếc nhẫn vàng đây em gửi lại,
Nhìn chàng, có phải nói gì đâu!
Nếu chàng muốn hỏi tại làm sao
Phòng vắng thê lương tự buổi nào?
- Hãy chỉ chiếc tim đèn đã lụi,
Cửa phòng mở toác, gió vào mau...
Nếu chàng còn hỏi thêm giờ chót
Chị đã làm sao, đã nói gì?
- Hãy bảo, sợ chàng rơi lệ thảm
Mỉm cười, chị đã khép đôi mi.
*HƯỜNG HOA dịch
(Trích Việt Nam thi nhân tiền chiến, quyển thượng, trang 420)
Bài thơ “Et s'il revenait un jour”(còn có tên khác là "L'épouse du Croisé”) được nhà thơ Thanh Tịnh (1913 – 1988) phóng tác thành bài thơ “Lời cuối cùng”, đã từng chiếm giải nhất đồng hạng với Phạm Đình Bách (bài Từ đấy) trong cuộc thi thơ tháng 2/1936 do Hà Nội báo tổ chức. Bài thơ như sau:
Lời cuối cùng
- Rồi một hôm nếu về cha hỏi
Mẹ ở đâu ? con biết nói sao ?
- Con hãy bảo : Trông cha mòn mỏi
Mẹ từ trần sau mấy tháng đau .
- Nếu cha hỏi sao nhà vắng vẻ
Mẹ khuyên con hãy trả lời sao ?
- Con lặng chỉ bình hương khói tẻ
Và bên giường chỉ đĩa dầu hao !
- Nếu cha hỏi cặp đào trước ngõ
Sao chỉ còn một gốc ngả nghiêng ?
- Con hãy chỉ một cây đào nhỏ
Bên cây tùng, rồi đứng lặng yên .
- Còn mồ mẹ, nếu cha muốn biết
Phải phương nào con nói cùng cha ?
- Con hãy chỉ bầu trời xanh biếc
Và bên trời chỉ nội cỏ xa !
(Hà Nội báo, số 5 ngày 05 – 02 - 1936)
THANH TỊNH
