thơ Johann Wolfgang Von Goethe

                               Johann Wolfgang Von Goethe
                                                 (1749-1832) - Đức

     
         Johann Wolfgang von Goethe  là tiểu thuyết gia, đại thi hào, nhà viết kịch, nhà triết học tự nhiên, nhà hội họa, nhà điêu khắc, nhà khoa học,(chuyên gia của nhiều lĩnh vực như địa chất, xây dựng, giải phẫu). Bởi vậy, ông được tôn vinh là nhà bác học thông thái của Đức. Marx và Engels đã đánh giá Goethe là “Người Đức vĩ đại nhất”, “Vị thánh trong văn học Đức”. 
           Ông là một trong những  danh nhân bậc nhất của văn học phương Tây và thế giới, nổi tiếng với kịch thơ “ Faust”.

Một vài bài thơ.

1)    Bài thơ: “Hiện diện”

· *Nguyên tác tiếng Đức: 


 Gegenwart 
              *Johann Wolfgang Von Goethe

Alles kündet dich an!
Erscheinet die herrliche Sonne,
Folgst du, so hoff ich es, bald.
 
Trittst du im Garten hervor,
So bist du die Rose der Rosen,
Lilie der Lilien zugleich.
 
Wenn du zum Tanze dich regst,
So regen sich alle Gestirne
Mit dir und um dich umher.
 
Nacht! und so wär es denn Nacht!
Nun [überscheinst]1 du des Mondes
lieblichen, ladenden Glanz.
 
Ladend und lieblich bist Du,
Und Blumen, Mond und Gestirne
huldigen, Sonne, nur Dir.
 
Sonne! so sei du auch mir
Die Schöpferin herrlicher Tage;
Leben und Ewigkeit ist's.
 (Nguồn: Thơ trữ tình Johann Wolfgang Goethe, NXB Văn học, 1999)
 

·       * Bản dịch tiếng Anh :
          
               Presence                           
                        * Emily Ezust

 Everything announces your presence!
When the majestic Sun appears,
I hope you will follow soon.

 When you walk in the garden,
you are the rose of roses
and the lily of lilies at the same time.

 When you move in dance,
all the stars move
with you and about you.

 Night! and so it is then night!
Now you outshine the moon's
lovely, inviting gleam.

 You are attractive and lovely
 and the flowers, moon and stars
worship only you, my sun!

 My sun! be also to me
the creator of majestic days;
this is life and eternity.
                     
·      *      Dịch thơ:

       Hiện diện

 Em có mặt mọi vật đều lên tiếng.
Khi mặt trời huy hoàng xuất hiện.
Hy vọng em sẽ nối tiếp theo sau.

Khi thư thả bước trong vườn đi dạo.
Em là đóa hồng xinh của mọi đóa hồng.
Là hoa huệ dẫn đầu muôn hoa huệ trắng trong.


Khi  em xoay, chuyển mình theo điệu múa.
Mọi vì sao đều rung động long lanh.
Hướng về em, sao bàng bạc vây quanh.

Đêm! bây giờ mới thật là đêm!
Em rạng rỡ theo vầng trăng  chiếu.
Đầy quyến rũ dưới ánh mờ huyền diệu.

Em gợi cảm đáng yêu biết đến ngần nào.
Cả hoa, trăng, và những vì sao.
Đều sùng bái riêng em - ôi, mặt trời của anh lộng lẫy!

Mặt trời của anh! Đối với anh cũng vậy.
Đã tạo nên những ngày mới huy hoàng.
Cho cuộc sống này vĩnh cửu trước thời gian.
                 *HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch

2)    Bài thơ “Cuộc đời mới, tình yêu mới”:

    *Nguyên tác:

              Neue Liebe, neues Leben
                                *  Johann Wolfgang von Goethe

Herz, mein Herz, was soll das geben? 
Was bedränget dich so sehr? 
Welch ein fremdes neues Leben! 
Ich erkenne dich nicht mehr! 
Weg ist alles, was du liebtest, 
Weg, warum du dich betrübtest, 
Weg dein Fleiß und deine Ruh', 
Ach, wie kamst du nur dazu! 

Fesselt dich die Jugendblüte, 
Diese liebliche Gestalt, 
Dieser Blick voll Treu und Güte 
Mit unendlicher Gewalt? 
Will ich rasch mich ihr entziehen, 
Mich ermannen, ihr entfliehen, 
Führet mich im Augenblick 
Ach, mein Weg zu ihr zurück. 

Und an diesem Zauberfädchen, 
Das sich nicht zerreissen läßt, 
Hält das liebe, lose Mädchen 
Mich so wider Willen fest, 
Muß in ihrem Zauberkreise 
Leben nun auf ihre Weise. 
Die Verändrung, ach wie groß! 
Liebe, Liebe, laß mich los!
                      

· *Bản dịch tiếng Anh:

New Love, New Life 


Heart! my heart! what means this feeling?
What oppresseth thee so sore?
What strange life is o'er me stealing!
I acknowledge thee no more.
Fled is all that gave thee gladness,
Fled the cause of all thy sadness,
Fled thy peace, thine industry 
Ah, why suffer it to be?

Say, do beauty's graces youthful,
Does this form so fair and bright,
Does this gaze, so kind, so truthful,
Chain thee with unceasing might?
Would I tear me from her boldly,
Courage take, and fly her coldly,
Back to her. I'm forthwith led
By the path I seek to tread.

By a thread I ne'er can sever,
For 'tis 'twined with magic skill,
Doth the cruel maid for ever
Hold me fast against my will.
While those magic chains confine me,
To her will I must resign me.
Ah, the change in truth is great!
Love! kind love! release me straight!

  (Nguồn Wikipedia: Chưa rõ tên tác giả)

·*Dịch thơ: (theo bản dịch tiếng Anh)

Tình yêu mới, cuộc đời mới

 Trái tim ! Trái tim ta! Mi cảm thấy điều gì?
Áp lực nào gây cho mi đau đớn?
Cuộc sống lạ biến ta thành kẻ trộm.
Thừa nhận mi nào có biết gì hơn.
Phải thoát đi trả lại sự vui mừng.
Phải thoát đi bởi vì mi buồn bã.
Phải thoát đi tìm yên bình thư thả.
Ôi, khổ đau mà chẳng hiểu vì sao!

Có phải chăng vì vẻ đẹp thanh xuân.
Đầy quyến rũ, đầy sáng trong chói lọi.
Tạo chân thành cho ánh nhìn đắm đuối.
Đã xích mi bằng sức mạnh vô biên.
Ta buông xuôi theo liều lĩnh của nàng.
Can đảm nhận và e nàng lạnh nhạt.
Trở lại nàng ta dẫn đường tức khắc.
Trên lối đi tìm lại bước chân vui.

Sợi chỉ xe nào có thể cắt rời.
Nó đã quấn bằng đắm say kỳ diệu.
Người thiếu nữ vẫn cố tình dan díu.
Thoắt giữ ta, khi ta định dời chân.
Muốn thoát xiềng ma lực đã giam cầm .
Nhưng gặp nàng, ý kia đành ngưng lại.
Sự thay đổi -  ôi, sao mà vĩ đại!
Tình yêu! Tình yêu! Xin hãy để tự do.
                   *HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch

                                Chân dung nàng thơ của Goethe - Ulrike von Levetzow.

·*Giới thiệu bản dịch tiếng Anh khác về bài “Tình yêu mới, cuộc đời mới”

     New Love, New Life 

Heart, my heart, what does this mean? 
What is besieging you so? 
What a strange new life! 
I do not know you any longer. 

Gone is all that you loved, 
gone is what troubled you, 
gone is your industry and peace, 
alas! how did you come to this? 

Does youthful bloom shackle you, 
this lovely figure 
whose gaze is full of fidelity and goodness, 
with endless power? 
If I rush to escape her, 
to take heart and flee her, 
I am led in a moment, 
alas, back to her. 

And with this magic thread 
that cannot be ripped, 
the dear, mischievous maiden 
holds me fast against my will; 
in her magic circle I must 
live now in her way. 
The change, alas - how great! 
Love, Love, let me free!
          (Chưa rõ tên tác giả)