Boris Pasternak
(1890 – 1960) Nga - Xô viết
(1890 – 1960) Nga - Xô viết
Boris Leonidovich Pasternak (tiếng Nga: Борис Леонидович Пастернак). Ông sinh ngày10. 02. 1890 tại Moscow và mất vào ngày 30. 5.1960 (70 tuổi). Pasternak là một nhà thơ lớn, nhà văn lớn Nga-Xô viết đoạt Giải Nobel Văn học năm 1958. Ông nổi tiếng thế giới với tiểu thuyết Bác sĩ Zhivago (Доктор Живаго), tuy nhiên người Nga lại coi trọng thơ ca của ông nhiều hơn.
+ Nguyên tác:
Осень
Я дал разъехаться домашним,
Все близкие давно в разброде,
И одиночеством всегдашним
Полно всё в сердце и природе.
И вот я здесь с тобой в сторожке.
В лесу безлюдно и пустынно.
Как в песне, стежки и дорожки
Позаросли наполовину.
Теперь на нас одних с печалью
Глядят бревенчатые стены.
Мы брать преград не обещали,
Мы будем гибнуть откровенно.
Мы сядем в час и встанем в третьем,
Я с книгою, ты с вышиваньем,
И на рассвете не заметим,
Как целоваться перестанем.
Еще пышней и бесшабашней
Шумите, осыпайтесь, листья,
И чашу горечи вчерашней
Сегодняшней тоской превысьте.
Привязанность, влеченье, прелесть!
Рассеемся в сентябрьском шуме!
Заройся вся в осенний шелест!
Замри или ополоумей!
Ты так же сбрасываешь платье,
Как роща сбрасывает листья,
Когда ты падаешь в объятье
В халате с шелковою кистью.
Ты - благо гибельного шага,
Когда житье тошней недуга,
А корень красоты - отвага,
И это тянет нас друг к другу.
1949
+ Bản dịch tiếng Anh:
Autumn
I have allowed my family to scatter,
All those who were my dearest to depart,
And once again an age-long loneliness
Comes in to fill all nature and my heart.
Alone this cottage shelters me and you:
The wood is an unpeopled wilderness
And ways and footpaths wear, as in the song.
Weeds almost overgrowing each recess;
And where we sit together by ourselves
The log walls gaze upon us mournfully.
We gave no promise to leap obstacles,
We shall yet face our end with honesty.
At one we'll sit, at three again we'll rise,
My book with me, your sewing in your hand,
Nor with the dawning shall we realize
When all our kissing shall have had an end.
You leaves, more richly and more recklessly
Rustle your dresses, spill yourselves away,
And fill a past day's cup of bitterness
Still higher with the anguish of today!
All this delight, devotion and desire!
We'll fling ourselves into September's riot!
Immure yourself within the autumn's rustle
Entirely: go crazy, or be quiet!
How when you fall into my gentle arms
Enrobed in that silk-tasselled dressing gown
You shake the dress you wear away from you
As only coppices shake their leaves down!-
You are the blessing on my baneful way,
When life has depths worse than disease can reach,
And courage is the only root of beauty,
And it is this that draws us each to each.
+ Bản dịch thơ tiếng Việt:
MÙA THU
Anh chấp nhận để gia đình phân tán.
Cùng em yêu ta chung bước khởi hành.
Một lần nữa sống triền miên cô độc.
Cả đất trời hiu hắt ở hồn anh.
Túp nhà tranh nơi chúng mình ẩn náu.
Rừng âm u hoang dã,vắng chân người.
Lối đường mòn tựa như trong bài hát.
Cỏ mọc tràn qua hang hốc mọi nơi.
Chúng ta ngồi chỉ đôi mình hiện diện,
Trông vách gỗ nhìn ta chăm chú vẻ thê lương.
Ta thầm hiểu phải vượt nhiều trở ngại,
Phải lo toan cho sự thực cùng đường.
Ngồi một lúc, lần thứ ba rời dậy.
Anh sách đèn, em kim chỉ đều tay.
Không lưu ý rạng đông, mình âu yếm.
Nụ hôn nào kết thúc để tình ngây.
Em đáp lại niềm đắm say vội vã.
Tiếng áo quần sột soạt khẽ khàng buông.
Chén cay đắng rót đầy ngày quá khứ.
So hôm nay còn chất ngất đau buồn.
Trong niềm vui, sự hiến dâng, khao khát.
Tháng Chín về náo động tiếng lòng xô.
Em đắm mình giữa mùa thu xào xạc.
Để ngất ngây mang im lặng điên rồ.
Khi em rơi vào vòng tay êm dịu.
Em khoác người trong chiếc áo choàng tơ.
Em khẽ lắc cho lụa là trút xuống.
Như thân cây làm rụng lá không ngờ.
Em hạnh phúc giữa đời anh tai hại.
Khi cuộc sống tồi hơn chờ bệnh tật ốm đau.
Chỉ can đảm là gốc nguồn vẻ đẹp.
Để đôi lòng kéo ta lại gần nhau.
HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
+ Nguyên tác:
Осень
Я дал разъехаться домашним,
Все близкие давно в разброде,
И одиночеством всегдашним
Полно всё в сердце и природе.
И вот я здесь с тобой в сторожке.
В лесу безлюдно и пустынно.
Как в песне, стежки и дорожки
Позаросли наполовину.
Теперь на нас одних с печалью
Глядят бревенчатые стены.
Мы брать преград не обещали,
Мы будем гибнуть откровенно.
Мы сядем в час и встанем в третьем,
Я с книгою, ты с вышиваньем,
И на рассвете не заметим,
Как целоваться перестанем.
Еще пышней и бесшабашней
Шумите, осыпайтесь, листья,
И чашу горечи вчерашней
Сегодняшней тоской превысьте.
Привязанность, влеченье, прелесть!
Рассеемся в сентябрьском шуме!
Заройся вся в осенний шелест!
Замри или ополоумей!
Ты так же сбрасываешь платье,
Как роща сбрасывает листья,
Когда ты падаешь в объятье
В халате с шелковою кистью.
Ты - благо гибельного шага,
Когда житье тошней недуга,
А корень красоты - отвага,
И это тянет нас друг к другу.
1949
+ Bản dịch tiếng Anh:
Autumn
I have allowed my family to scatter,
All those who were my dearest to depart,
And once again an age-long loneliness
Comes in to fill all nature and my heart.
Alone this cottage shelters me and you:
The wood is an unpeopled wilderness
And ways and footpaths wear, as in the song.
Weeds almost overgrowing each recess;
And where we sit together by ourselves
The log walls gaze upon us mournfully.
We gave no promise to leap obstacles,
We shall yet face our end with honesty.
At one we'll sit, at three again we'll rise,
My book with me, your sewing in your hand,
Nor with the dawning shall we realize
When all our kissing shall have had an end.
You leaves, more richly and more recklessly
Rustle your dresses, spill yourselves away,
And fill a past day's cup of bitterness
Still higher with the anguish of today!
All this delight, devotion and desire!
We'll fling ourselves into September's riot!
Immure yourself within the autumn's rustle
Entirely: go crazy, or be quiet!
How when you fall into my gentle arms
Enrobed in that silk-tasselled dressing gown
You shake the dress you wear away from you
As only coppices shake their leaves down!-
You are the blessing on my baneful way,
When life has depths worse than disease can reach,
And courage is the only root of beauty,
And it is this that draws us each to each.
+ Bản dịch thơ tiếng Việt:
MÙA THU
Anh chấp nhận để gia đình phân tán.
Cùng em yêu ta chung bước khởi hành.
Một lần nữa sống triền miên cô độc.
Cả đất trời hiu hắt ở hồn anh.
Túp nhà tranh nơi chúng mình ẩn náu.
Rừng âm u hoang dã,vắng chân người.
Lối đường mòn tựa như trong bài hát.
Cỏ mọc tràn qua hang hốc mọi nơi.
Chúng ta ngồi chỉ đôi mình hiện diện,
Trông vách gỗ nhìn ta chăm chú vẻ thê lương.
Ta thầm hiểu phải vượt nhiều trở ngại,
Phải lo toan cho sự thực cùng đường.
Ngồi một lúc, lần thứ ba rời dậy.
Anh sách đèn, em kim chỉ đều tay.
Không lưu ý rạng đông, mình âu yếm.
Nụ hôn nào kết thúc để tình ngây.
Em đáp lại niềm đắm say vội vã.
Tiếng áo quần sột soạt khẽ khàng buông.
Chén cay đắng rót đầy ngày quá khứ.
So hôm nay còn chất ngất đau buồn.
Trong niềm vui, sự hiến dâng, khao khát.
Tháng Chín về náo động tiếng lòng xô.
Em đắm mình giữa mùa thu xào xạc.
Để ngất ngây mang im lặng điên rồ.
Khi em rơi vào vòng tay êm dịu.
Em khoác người trong chiếc áo choàng tơ.
Em khẽ lắc cho lụa là trút xuống.
Như thân cây làm rụng lá không ngờ.
Em hạnh phúc giữa đời anh tai hại.
Khi cuộc sống tồi hơn chờ bệnh tật ốm đau.
Chỉ can đảm là gốc nguồn vẻ đẹp.
Để đôi lòng kéo ta lại gần nhau.
HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
Olga Ivinskaya (1912-1995)
(Người tình, vị hôn thê của Pasternak)
(Người tình, vị hôn thê của Pasternak)