Thơ Bồ Đào Nha (Portugal)

                 Florbela Espanca
                           (1894 – 1930)- Bồ Đào Nha

          Florbela Espanca tên là Bela Flor Lobo, bà sinh ở Vila Vicosa, Alentejo, và mất  tại Matosinhos, Bồ Đào Nha. Florbela là một trong những phụ nữ đầu tiên ở Bồ Đào Nha đã theo học luật tại Đại học Lisbon. Cuộc đời bà đầy biến động và đau khổ.
        Mặc dù chỉ sống 36 tuổi nhưng là tác giả đa diện viết về nhiều lĩnh vực như thơ, truyện ngắn, nhật ký và thư; bà còn là dịch giả đã dịch nhiều tiểu thuyết và còn là nhà báo viết cho nhiều tạp chí , nhiều tờ báo, nhưng nổi bật hơn hết vẫn là nhà thơ. Thơ của bà hầu hết viêt theo thể sonnet, đã xuất bản 6 tập thơ như "Book of Sorrows", "Heath Blossom", "sonnet Full" v.v...Thơ của bà được nhiều nhà soạn nhạc ở Bồ Đào Nha biên soạn chuyển thể thành bài hát và được nhiều ca sĩ nổi tiếng trình bày.
       Năm 1949, Hội đồng thành phố Lisbon đã lấy tên bà đặt cho tên một đường phố bên cạnh Giáo hội Avenue tại Alvalade. 
Một vài bài thơ:
 
- Bài 1:  
 + Nguyên tác: Tiếng Bồ Đào Nha (Portuguese):            
                    Ser Poeta
                    by Florbela Espanca
 
Ser poeta é ser mais alto, é ser maior
Do que os homens! Morder como quem beija!
É ser mendigo e dar como quem seja
Rei do Reino de Aquém e de Além Dor!
 
É ter de mil desejos o esplendor
E não saber sequer que se deseja!
É ter cá dentro um astro que flameja,
É ter garras e asas de condor!
 
É ter fome, é ter sede de Infinito!
Por elmo, as manhãs de oiro e cetim…
É condensar o mundo num só grito!
 
E é amar-te, assim, perdidamente…
É seres alma e sangue e vida em mim
E dizê-lo cantando a toda a gente!
 
 +Bản dịch tiếng Anh của Kay Cosgrove:  
          To Be a Poet
                  by Florbela Espanca
 
To be a poet is to be taller, to be larger 
Than men. To bite like others kiss. 
It is to be a beggar and to give like you are king
of the kingdom of brief and ever-lasting pain. 
 
It is to have a thousand wishes, splendor
And not even know what you desire.
It is to have here inside a star, a flame.
It is to have the condor’s talons and wings.
 
It is to be hungry, to thirst for the infinite.
The gold and satin mornings like an antique helmet;
It is to condense the world into a single cry,
 
And it is to love you, even so, desperately.
You are the soul, the blood, and the life in me
And I tell it to everyone through my song. 
       translated from Portuguese by Kay Cosgrove
 
 + Bản dịch thơ tiếng Việt:                          
                Để thành thi sĩ
 
Để trở thành nhà thơ thì phải cao hơn, phải quảng bác nhiều hơn
so với những đàn ông. Phải cắn như người khác hôn.
Phải là kẻ ăn mày, phải biết cho, xem anh như là hoàng đế
của vương quốc tóm thâu và bao giờ cũng mang nỗi đau sau chót.
 
Phải có nghìn điều ước huy hoàng.
Và thậm chí không hề biết những gì mà anh khao khát.
Phải có anh ở đây, trong vì sao, ngọn lửa.
Phải có móng vuốt và cặp cánh của loài chim kền kền.
 
Phải bị bỏ đói, bỏ khát đến vô cùng tận.
Những buổi sáng trời vàng mượt mà lộng bóng như chiếc mũ cổ xưa.
Phải làm thế giới ngưng tụ lại trong tiếng gào đơn độc.
 
Và đó là để yêu anh ngay cả khi lòng thất vọng.
Anh là linh hồn, là máu, là sự sống ở trong em.
Và em phải kể về nó để mọi người hiểu được bài hát của em.
                    HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
 
- Bài 2:
 +  Nguyên tác tiếng Bồ Đào Nha ( Portuguese):                            Verses de Orgulho
                           by Florbela Espanca

O mundo quer-me mal porque ninguém

Tem asas como eu tenho! Porque Deus

Me fez nascer Princesa entre plebeus

Numa torre de orgulho e de desdém.
 
Porque o meu Reino fica para além …

Porque trago no olhar os vastos céus

E os oiros e clarões são todos meus!

Porque eu sou Eu e porque Eu sou Alguém!
 
O mundo ? O que é o mundo, ó meu Amor ?

—O jardim dos meus versos todo em flor…

A seara dos teus beijos, pão bendito…
 
Meus êxtases, meus sonhos, meus cansaços…

—São os teus braços dentro dos meus braços,

Via Láctea fechando o Infinito.
 
 + Bản dịch tiếng Anh của Kay Cosgrove:    
           Verses of Pride
                    by Florbela Espanca
 
The world distains me because nobody
Has wings like mine. Because God
Begot me princess among the people
In a tower of pride and disgust.
 
Because my Reign goes beyond here.
Because I bring in my look the vast skies
And the gold and lightening are all mine.
Because I am who I am and because I am somebody.
 
The world? What is the world, oh my Love?
—The garden of my verses all in bloom,
The wheat field of your kisses like blessed bread.
 
My ecstasy, my dreams, my fatigue,
—They are your arms inside my arms,
the Milky Way closing the Infinite. 
            translated from Portuguese by Kay Cosgrove
 
 + Bản dịch thơ tiếng Việt:
        Nàng thơ kiêu hãnh
 
Thế giới làm mất danh dự tôi bởi vì không ai
có cánh như tôi. Bởi vì Thượng đế
đã tạo ra tôi là bà hoàng giữa con người.
Tôi ở trong tòa tháp nguy nga và bị xem rẻ.
 
Bởi vì vương quốc của tôi vượt xa hơn ở đây.
Bởi vì tôi mang trong cái nhìn của mình cả bầu trời rộng lớn.
Tất cả vàng và ánh sáng là của tôi.
Bởi vì tôi là tôi, và bởi vì tôi còn là ai đó.
 
Thế giới? Thế giới là gì? Ôi, tình yêu của tôi!
Khu vườn thi ca của tôi ngập tràn hoa nở.
Cánh đồng vàng chứa đầy nụ hôn của anh là bánh mì ban phúc.
 
Cảm xúc tột cùng của tôi, điều mơ mộng của tôi, công việc lao khổ của tôi.
Chúng là tay anh khoác vào tay tôi.
Dải Thiên hà kết thúc vô định.
                  HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch