Bà được du học ở Anh, biết nhiều thứ tiếng, là vợ của tiến sĩ Muthyala Govindarajulu Naidu. Là học giả,nhà hùng biện, là nhà thơ nữ nổi tiếng của Ấn Độ được mệnh danh là “con chim họa mi của Ấn Độ”. Bà đã cùng Mahatma Gandhi tranh đấu cho nền tự do độc lập của Ấn Độ (từ năm 1916) và bị thực dân Anh bắt cầm tù (1942). Khi Ấn Độ độc lập, bà là người phụ nữ đầu tiên làm Chủ tịch Quốc Đại Ấn Độ và làmThống đốc bang Uttar Pradesh dưới thời Gandhi.
Từ năm 1905, bà đã làm thơ bằng tiếng Anh và có thơ xuất bản. Tác phẩm thơ tiêu biểu: "Golden Threshold (Ngưỡng vàng), 1905", "The Bird of Time (Con chim thời gian),1912" và "The Broken Wings (Gãy cánh), 1912"v.v...
Một vài bài thơ tiêu biểu:
A Rajput Love Song
by Sarojini Naidu
O Love! were you a basil-wreath to twine
among my tresses,
A jewelled clasp of shining gold to bind around my sleeve,
O Love! were you the keora's soul that haunts
my silken raiment,
A bright, vermilion tassel in the girdles that I weave;
O Love! were you the scented fan
that lies upon my pillow,
A sandal lute, or silver lamp that burns before my shrine,
Why should I fear the jealous dawn
that spreads with cruel laughter,
Sad veils of separation between your face and mine?
Haste, O wild-bee hours, to the gardens of the sun set!
Fly, wild-parrot day, to the orchards of the west!
Come, O tender night, with your sweet,
consoling darkness,
And bring me my Beloved to the shelter of my breast!
*Dịch thơ:
BẢN TÌNH CA RAJPUT (1)
Nguyên tác: Sarojini Naidu
Ôi! Tình yêu có phải mi là vòng nguyệt quế bện quanh bím tóc.
Là cái móc vàng nạm ngọc, lấp lánh, buộc quanh tay áo.
Ôi! Tình yêu có phải mi là linh hồn đầy hương thơm ám ảnh. (2)
Là bộ y phục bằng lụa mượt mà.
Là chiếc đai lưng em dệt, có tua ngù đỏ sáng tươi.
Ôi !Tình yêu! Có phải mi là chiếc quạt thơm
từng nằm trên gối.
Là nhựa đàn hương hay ngọn đèn bạc bừng sáng trước điện thờ. (3)
Tại sao em e sợ bình minh ghen tỵ.
Lây lan tiếng cười độc ác.
Cả chiếc mạng che buồn tẻ, ngăn cách giữa khuôn mặt chúng ta.
Ôi! Nhanh lên chứ! Những giờ của con ong hoang dại, hãy đến khu vườn
mặt trời lặn!
Hãy bay đi! Ngày của con vẹt hoang dã, hãy đến vườn cây ăn quả ở phía tây!
Ôi! Hãy đến đây! Đêm âu yếm ngọt ngào,
Hãy để bóng tối an ủi!
Và mang cho em người tình yêu dấu, để chàng tựa vào ngực em.
· HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
+Chú thích:
(1) Rajput: Là một trong số các bộ tộc theo chế độ phụ hệ có ở phía tây, miền trung, miền bắc Ấn Độ và một số ở Pakistan. Các bộ tộc này có từ thế kỷ thứ 6, sau phát triển thành các tiểu bang.
(2) Keora: Từ này không tìm thấy trong các từ điển Anh Việt hiện có ở Việt Nam và ngay cả các từ điển Anh, Mỹ của nước ngoài...Tuy nhiên, qua tham khảo về thực vật học và kỹ nghệ nước hoa thì chúng tôi biết được “Keora” là tên của loại tinh dầu thơm Kewra được chiết xuất từ loài hoa Kewra (Thực vật này có tên khoa học là Pandanus Odoratissimus) và các thảo dược khác...được chế biến theo phương pháp thủy chưng để cất thành tinh dầu nguyên chất cùng kết hợp với tinh dầu thơm của gỗ đàn hương (Sandal Wood) để các phân tử bảo hòa với mục đích giữ hương thơm được bền lâu. Đây là loại nước hoa có mùi thơm ngọt ngào dễ chịu, tinh khiết nhất và đã có từ lâu đời của Ấn Độ.
(3) Nhựa đàn hương (Sandal lute): Nhựa của gỗ đàn hương có chứa hương thơm. Người Ấn Độ cổ và Trung Quốc...thường dùng nó trong các nghi lễ trọng đại để thể hiện lòng tôn kính. Mặt khác, họ còn quan niệm mùi thơm của gỗ đàn hương sẽ tạo ra không khí an hòa, giúp cho trí lực sảng khoái.
Ecstasy
by Sarojini Naidu
Cover mine eyes, O my Love!
Mine eyes that are weary of bliss
As of light that is poignant and strong
O silence my lips with a kiss,
My lips that are weary of song!
Shelter my soul, O my love!
My soul is bent low with the pain
And the burden of love, like the grace
Of a flower that is smitten with rain:
O shelter my soul from thy face!
*DỊch thơ:
CẢM XÚC TỘT CÙNG
Nguyên tác: Sarojini Naidu
Hãy phủ lên đôi mắt em! Ôi, anh yêu dấu!
Đôi mắt em mệt mỏi vì hạnh phúc tràn đầy.
Như sáng lên vẻ nồng nhiệt, đắng cay.
Ôi! Hãy đặt lên môi em một nụ hôn thầm lặng.
Môi em đã rã rời vì bài ca hát tặng.
Hãy che chở hồn em! Anh yêu hãy vì nhau!
Trái tim em đang trĩu xuống đớn đau.
Bởi gánh nặng tình yêu giống như ân sủng.
Em là đóa hoa bị cơn mưa tác động.
Ôi! Hãy che chở hồn em từ khuôn mặt của anh.
*HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch