Jaroslav Seifert sinh tại Praha) là một nhà văn, nhà thơ và nhà báo Tiệp Khắc Ông là thành viên Đảng Cộng sản Tiệp Khắc, được bổ nhiệm thành Nghệ sĩ quốc gia năm 1967 và trở thành chủ tịch Hiệp hội Nhà văn Tiệp Khắc từ năm 1968- 1970.
Thơ của ông nhận được nhiều giải quốc gia quan trọng trong những năm 1936, 1955,1968. Ông nhận giải Nobel văn học năm 1984.
Xin giới thiệu một bài thơ của ông.
Fragment of a Letter
All night rain lashed the windows.
I couldn't go to sleep.
So I switched on the light
and wrote a letter.
If love could fly,
as of course it can't,
and didn't so often stay close to the ground,
it would be delightful to be enveloped
in its breeze.
But like infuriated bees
jealous kisses swarm down upon
the sweetness of the female body
and an impatient hand grasps
whatever it can reach,
and desire does not flag.
Even death might be without terror
at the moment of exultation.
But who has ever calculated
how much love goes
into one pair of open arms!
Letters to women
I always sent by pigeon post.
My conscience is clear.
I never entrusted them to sparrowhawks
or goshawks.
Under my pen the verses dance no longer
and like a tear in the corner of an eye
the word hangs back.
And all my life, at its end,
is now only a fast journey on a train:
I'm standing by the window of the carriage
and day after day
speeds back into yesterday
to join the black mists of sorrow.
At times I helplessly catch hold
of the emergency brake.
Perhaps I shall once more catch sight
of a woman's smile,
trapped like a torn-off flower
on the lashes of her eyes.
Perhaps I may still be allowed
to send those eyes at least one kiss
before they're lost to me in the dark.
Perhaps once more I shall even see
a slender ankle
chiselled like a gem
out of warm tenderness,
so that I might once more
half choke with longing.
How much is there that man must leave behind
as the train inexorably approaches
Lethe Station
with its plantations of shimmering asphodels
amidst whose perfume everything is forgotten.
Including human love.
That is the final stop:
the train goes no further.
"Fragment of a Letter" from The Poetry of Jaroslav Seifert
Translated from the Czech by Ewald Osers.
Edited by George Gibian
Poem selected by Carola Hermelin, assistant head librarian,
Nobel Library of the Swedish Academy.
+ Bản dịch thơ tiếng Việt:
Mảnh vỡ của lá thư
Mưa đêm quất vào cửa sổ.
Tôi nằm thao thức không yên.
Tôi trở dậy bật đèn,
mở trang thư ngồi viết.
Giá tình yêu có thể bay xa,
nhưng dĩ nhiên làm sao có được.
Nó cũng không ở gần mặt đất chúng ta,
để mang vị hương hoa,
thoảng về trong cơn gió nhẹ.
Nhưng lại gống con ong tức mình lặng lẽ,
ganh tị với bầy đàn lên xuống tiếp giao,
trước cơ thể con ong cái ngọt ngào,
với tay ôm vội vàng hối hả,
mong đạt điều kỳ lạ,
bởi khát vọng dâng trào không thể giảm suy.
Dẫu cái chết ập về
cũng không làm nó sợ hãi bay đi,
trong khoảnh khắc hân hoan mãnh liệt.
Nhưng nào ai có bao giờ tính ra để biết,
bao nhiêu cuộc tình đã tan tác đổi thay
của từng cặp yêu nhau đã rộng mở vòng tay!
Những lá thư gửi cho phụ nữ,
Tôi luôn để chim bồ câu trao chữ.
Lương tâm tôi trong sáng nhẹ nhàng.
Tôi không hề giao cho bồ cắt chuyển sang
Hoặc gửi đi bằng loài chim ó.
Dưới ngòi bút thơ tôi không thể còn múa may hơn nữa,
như giọt lệ vừa ngăn trong khóe mắt bờ mi,
để lời thơ treo lại chuyên yêu vì.
Và cả cuộc đời tôi, nơi cuối cùng điểm tựa,
giờ chỉ giống cuộc hành trình qua mau trên tàu lửa:
Tôi đứng trong toa bên cửa sổ lắc lay,
ngày tiếp theo ngày...
với vận tốc của hôm qua giục giã,
nối liền với sương mù tối tăm buồn bã.
Tôi vô phương để giữ nắm phanh
chờ lúc cần tàu được thắng nhanh.
Có lẽ cái nhìn của tôi sẽ còn gặp nhiều quyến rũ
về nụ cười của người phụ nữ,
như đoa hoa khô lệ gửi sang
từ trên mi mắt của nàng.
Có lẽ tôi vẫn còn được phép
gửi đến mắt nàng nụ hôn thắm thiết,
trước khi chúng mất cùng tôi trong bóng tối đen.
Có lẽ thêm một lần, tôi sẽ có cơ hội để nhìn
hình ảnh mắt cá chân thon thả,
nổi tròn như viên ngọc lạ,
toát ra ấm áp dịu dàng
cho tôi một lần mơn man
nghẹt thở với khát khao thèm muốn.
Biết bao nhiêu đàn ông,
bị bỏ lại phía sau sầu muộn,
như chuyến tàu đi không chuyển bánh đến gần
về lại Sân ga Lãng quên (1)
với khu vườn thủy tiên lung linh mờ ảo (2)
giữa mọi thứ hương thơm phai tàn chao đảo.
Bao gồm bản thể tình yêu
Đó là điểm cuối dừng chân:
Của chuyến tàu phiêu lưu – chuyến tàu không thể nào còn đi xa hơn nữa.
HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
(22 / 6 / 2013)
(Dịch theo bản tiếng Anh của Ewald Osers. Bản dịch tiếng Anh này đã được George Gibian chỉnh sửa.
Bài thơ trên được Carola Hermelin - trợ lý quản thủ Thư viện Nobel của Viện Hàn lâm Thụy Điển tuyển chọn.)
*Chú thích:
(1) Lethe: Sự lãng quên. Đây còn là tên của “Dòng sông lãng quên”.Theo truyền thuyết Hy Lạp-La Mã, đây là dòng sông ở Hades, nếu ai uống vào sẽ quên hết quá khứ của mình.
(2) Thủy tiên:Tên tiếng Anh là Narcisse.Đây là tên loài hoa mang biểu tượng tình yêu mãnh liệt nhưng bị tuyệt vọng. Câu chuyện này bắt nguồn từ truyền thuyết thần thoại Hy Lạp-La Mã: Narcisse là chàng trai có sắc đẹp mê hồn nhưng vì có tính kiêu ngạo nên đã bị thần Vệ nữ trừng phạt,bắt yêu sắc đẹp của mình trong bóng nước và thất vọng cho đến chết vì không bao giờ gặp được con người thực của cái bóng mình yêu. Cho nên sau khi chết, chàng đã hóa thành hoa thủy tiên đẻ soi mãi cái bóng tình yêu tuyệt vọng.
Thơ của ông nhận được nhiều giải quốc gia quan trọng trong những năm 1936, 1955,1968. Ông nhận giải Nobel văn học năm 1984.
Xin giới thiệu một bài thơ của ông.
Fragment of a Letter
All night rain lashed the windows.
I couldn't go to sleep.
So I switched on the light
and wrote a letter.
If love could fly,
as of course it can't,
and didn't so often stay close to the ground,
it would be delightful to be enveloped
in its breeze.
But like infuriated bees
jealous kisses swarm down upon
the sweetness of the female body
and an impatient hand grasps
whatever it can reach,
and desire does not flag.
Even death might be without terror
at the moment of exultation.
But who has ever calculated
how much love goes
into one pair of open arms!
Letters to women
I always sent by pigeon post.
My conscience is clear.
I never entrusted them to sparrowhawks
or goshawks.
Under my pen the verses dance no longer
and like a tear in the corner of an eye
the word hangs back.
And all my life, at its end,
is now only a fast journey on a train:
I'm standing by the window of the carriage
and day after day
speeds back into yesterday
to join the black mists of sorrow.
At times I helplessly catch hold
of the emergency brake.
Perhaps I shall once more catch sight
of a woman's smile,
trapped like a torn-off flower
on the lashes of her eyes.
Perhaps I may still be allowed
to send those eyes at least one kiss
before they're lost to me in the dark.
Perhaps once more I shall even see
a slender ankle
chiselled like a gem
out of warm tenderness,
so that I might once more
half choke with longing.
How much is there that man must leave behind
as the train inexorably approaches
Lethe Station
with its plantations of shimmering asphodels
amidst whose perfume everything is forgotten.
Including human love.
That is the final stop:
the train goes no further.
"Fragment of a Letter" from The Poetry of Jaroslav Seifert
Translated from the Czech by Ewald Osers.
Edited by George Gibian
Poem selected by Carola Hermelin, assistant head librarian,
Nobel Library of the Swedish Academy.
+ Bản dịch thơ tiếng Việt:
Mảnh vỡ của lá thư
Mưa đêm quất vào cửa sổ.
Tôi nằm thao thức không yên.
Tôi trở dậy bật đèn,
mở trang thư ngồi viết.
Giá tình yêu có thể bay xa,
nhưng dĩ nhiên làm sao có được.
Nó cũng không ở gần mặt đất chúng ta,
để mang vị hương hoa,
thoảng về trong cơn gió nhẹ.
Nhưng lại gống con ong tức mình lặng lẽ,
ganh tị với bầy đàn lên xuống tiếp giao,
trước cơ thể con ong cái ngọt ngào,
với tay ôm vội vàng hối hả,
mong đạt điều kỳ lạ,
bởi khát vọng dâng trào không thể giảm suy.
Dẫu cái chết ập về
cũng không làm nó sợ hãi bay đi,
trong khoảnh khắc hân hoan mãnh liệt.
Nhưng nào ai có bao giờ tính ra để biết,
bao nhiêu cuộc tình đã tan tác đổi thay
của từng cặp yêu nhau đã rộng mở vòng tay!
Những lá thư gửi cho phụ nữ,
Tôi luôn để chim bồ câu trao chữ.
Lương tâm tôi trong sáng nhẹ nhàng.
Tôi không hề giao cho bồ cắt chuyển sang
Hoặc gửi đi bằng loài chim ó.
Dưới ngòi bút thơ tôi không thể còn múa may hơn nữa,
như giọt lệ vừa ngăn trong khóe mắt bờ mi,
để lời thơ treo lại chuyên yêu vì.
Và cả cuộc đời tôi, nơi cuối cùng điểm tựa,
giờ chỉ giống cuộc hành trình qua mau trên tàu lửa:
Tôi đứng trong toa bên cửa sổ lắc lay,
ngày tiếp theo ngày...
với vận tốc của hôm qua giục giã,
nối liền với sương mù tối tăm buồn bã.
Tôi vô phương để giữ nắm phanh
chờ lúc cần tàu được thắng nhanh.
Có lẽ cái nhìn của tôi sẽ còn gặp nhiều quyến rũ
về nụ cười của người phụ nữ,
như đoa hoa khô lệ gửi sang
từ trên mi mắt của nàng.
Có lẽ tôi vẫn còn được phép
gửi đến mắt nàng nụ hôn thắm thiết,
trước khi chúng mất cùng tôi trong bóng tối đen.
Có lẽ thêm một lần, tôi sẽ có cơ hội để nhìn
hình ảnh mắt cá chân thon thả,
nổi tròn như viên ngọc lạ,
toát ra ấm áp dịu dàng
cho tôi một lần mơn man
nghẹt thở với khát khao thèm muốn.
Biết bao nhiêu đàn ông,
bị bỏ lại phía sau sầu muộn,
như chuyến tàu đi không chuyển bánh đến gần
về lại Sân ga Lãng quên (1)
với khu vườn thủy tiên lung linh mờ ảo (2)
giữa mọi thứ hương thơm phai tàn chao đảo.
Bao gồm bản thể tình yêu
Đó là điểm cuối dừng chân:
Của chuyến tàu phiêu lưu – chuyến tàu không thể nào còn đi xa hơn nữa.
HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
(22 / 6 / 2013)
(Dịch theo bản tiếng Anh của Ewald Osers. Bản dịch tiếng Anh này đã được George Gibian chỉnh sửa.
Bài thơ trên được Carola Hermelin - trợ lý quản thủ Thư viện Nobel của Viện Hàn lâm Thụy Điển tuyển chọn.)
*Chú thích:
(1) Lethe: Sự lãng quên. Đây còn là tên của “Dòng sông lãng quên”.Theo truyền thuyết Hy Lạp-La Mã, đây là dòng sông ở Hades, nếu ai uống vào sẽ quên hết quá khứ của mình.
(2) Thủy tiên:Tên tiếng Anh là Narcisse.Đây là tên loài hoa mang biểu tượng tình yêu mãnh liệt nhưng bị tuyệt vọng. Câu chuyện này bắt nguồn từ truyền thuyết thần thoại Hy Lạp-La Mã: Narcisse là chàng trai có sắc đẹp mê hồn nhưng vì có tính kiêu ngạo nên đã bị thần Vệ nữ trừng phạt,bắt yêu sắc đẹp của mình trong bóng nước và thất vọng cho đến chết vì không bao giờ gặp được con người thực của cái bóng mình yêu. Cho nên sau khi chết, chàng đã hóa thành hoa thủy tiên đẻ soi mãi cái bóng tình yêu tuyệt vọng.
