GIORGOS SEFERIS
(1900 - 1971) - Hy Lạp
(1900 - 1971) - Hy Lạp
Giorgos Seferis at age 21 (1921)
Giorgos Seferis có tên thật là Giorgos Stilianu Seferiadis. Sinh ngày19-2-1900 tại Smyrna (nay là Thổ Nhĩ Kỳ). Mất ngày 20-9-1971 tại Athen, Hy Lạp. Ông là nhà thơ xuất sắc của Hy Lạp được trao giải Nobel Văn học vào năm 1963.
+Nguyên tác:
Γιώργος Σεφέρης, Fog
«Πες της το μ' ένα γιουκαλίλι...»
γρινιάζει κάποιος φωνογράφος∙
πες μου τι να της πω, Χριστέ μου,
τώρα συνήθισα μονάχος.
Με φυσαρμόνικες που σφίγγουν
φτωχοί μη βρέξει και μη στάξει
όλο και κράζουν τους αγγέλους
κι είναι οι αγγέλοι τους μαράζι.
Κι οι αγγέλοι ανοίξαν τα φτερά τους
μα χάμω χνότισαν ομίχλες
δόξα σοι ο θεός, αλλιώς θα πιάναν
τις φτωχιές μας ψυχές σαν τσίχλες.
Κι είναι η ζωή ψυχρή ψαρίσια
–Έτσι ζει; –Ναι! Τι θες να κάνω∙
τόσοι και τόσοι είναι οι πνιγμένοι
κάτω στης θάλασσας τον πάτο.
Τα δέντρα μοιάζουν με κοράλλια
που κάπου ξέχασαν το χρώμα
τα κάρα μοιάζουν με καράβια
που βούλιαξαν και μείναν μόνα...
«Πες της το μ' ένα γιουκαλίλι...»
Λόγια για λόγια, κι άλλα λόγια;
Αγάπη, πού 'ναι η εκκλησιά σου
βαρέθηκα πια τα μετόχια.
Α! να 'ταν η ζωή μας ίσια
πώς θα την παίρναμε κατόπι
μ' αλλιώς η μοίρα το βουλήθη
πρέπει να στρίψεις σε μια κόχη.
Και ποια είναι η κόχη; Ποιος την ξέρει;
Τα φώτα φέγγουνε τα φώτα
άχνα! δε μας μιλούν οι πάχνες
κι έχουμε την ψυχή στα δόντια.
Τάχα παρηγοριά θα βρούμε;
Η μέρα φόρεσε τη νύχτα
όλα είναι νύχτα, όλα είναι νύχτα
κάτι θα βρούμε ζήτα - ζήτα...
«Πες της το μ' ένα γιουκαλίλι...»
Βλέπω τα κόκκινά της νύχια
μπρος στη φωτιά πώς θα γυαλίζουν
και τη θυμάμαι με το βήχα.
Λονδίνο, Χριστούγεννα 1924
Από τη συλλογή Στροφή (1931)
+ Bản dịch tiếng Anh:
Say it with a Ukulele (1)
- Giorgos Seferis
"Say it with a Ukulele..."
grumbles some gramophone; (2)
Christ, tell me what to say to her
now that I'm used to my loneliness?
With accordions squeezed (3)
by well-dressed beggars
they call on the angels
and their angels are hell.
And the angels opened their wings
but, below, the mists condensed,
thank God, for otherwise they'd catch
our poor souls like thrushes.
And life's cold as a fish
— Is that how you live? — Yes, how else?
So many are the drowned
down on the sea's bed.
Trees are like corals
their color gone,
carts are like ships
sunken and lonely...
"Say it with a ukulele..."
Words for words, and more words?
Love, where's your church,
I'm tired of this hermitage.
Ah, were life but straight
how we'd live it then!
But it's fated otherwise,
you have to tum in a small comer.
And what comer is it? Who knows?
Lights shine on lights
pallidly, the hoarfirosts are dumb,
and our soul's in our teeth.
Will we find consolation?
Day put on night —
everything is night, everything is night —
we'll find something, if we search...
"Say it with a ukulele..."
I see her red nails —
how they must glow in firelight —
and I remember her with her cough. (4)
Translation by George Thaniel
+ Bản dịch thơ tiếng Việt: (Dịch theo bản tiếng Anh của George Thaniel)
HÃY NÓI LÊN BẰNG ĐÀN UKULELE (1)
(Fog : Sương mù)
-Nguyên tác: Giorgos Seferis
Hãy nói lên bằng đàn Ukulele.
Tiếng rè rè phát ra từ máy cũ. (2)
Biết nói gì để cho nàng hiểu.
Lòng cô đơn buồn bã của tôi?
Với hòa quyện của phong cầm ép chặt. (3)
Dáng bảnh bao của những gã ăn mày.
Họ kêu gọi thiên thần nơi thượng giới.
Nhưng thiên thần là địa ngục không may.
Dẫu thiên thần mở ra đôi cánh.
Bên dưới kia lại dày đặc sương mù.
Tạ ơn trời, họ có gì nắm bắt.
Ngoài linh hồn nghèo khổ sống âm u.
Và cuộc sống lạnh câm như loài cá.
Cuộc sống thế này ? Biết cách nào hơn?
Bao nhiêu người đã bị dìm chết đuối.
Dưới mặt giường biển cả mông mênh.
Cây cũng giống rừng san hô uốn lượn.
Trong sắc màu biến đổi lặng trôi.
Xe bò giống con tàu chậm chạp.
Bị chìm trong cô độc lẻ loi.
Hãy nói lên bằng đàn Ukulele.
Lời cho lời và lời hơn thế nữa.
Người yêu ơi! Nhà thờ em ở đâu?
Tôi mệt mỏi vì quạnh hiu ẩn dật.
Ôi! Đời vốn thế nhưng vô cùng trung thực.
Rồi chúng ta phải biết sống thế nào!
Nhưng số mệnh còn quẩn quanh cơm áo.
Trong phận đời, người đến nhỏ nhoi sao!
Và người đến là những gì? Ai biết?
Khi ánh sáng mặt trời bên ánh sáng hẩm hiu.
Xám xịt, xanh xao thảy đều câm lặng.
Và linh hồn chúng ta bị đày đọa quá nhiều.
Chúng ta tìm có thấy nguồn an ủi.
Trước cảnh ngày đang đặt vào đêm.
Khi tất cả mọi thứ đều đen tối.
Sẽ kiếm được điều chi nếu chúng ta tìm?
Hãy nói lên bằng đàn Ukulele.
Tôi nhìn thấy tay nàng móng đỏ.
Ánh lò sưởi họ phải cời rực rỡ.
Và sực nhớ nàng qua tiếng nàng ho.
*HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
.Chú thích:
(1)Ukulele: Đôi khi viết tắt là uke là tên của một loại đàn thuộc họ guitar. Đây là một loại guitar nhỏ được đưa đến quần đảo Hawaii từ thế kỷ 19 do người Bồ Đào Nha nhập cư.
(2)Gramophone: Máy hát quay đĩa theo kiểu cũ.
(3)Trong nguyên tác tiếng Hy Lạp là Harmonica (Kèn Ác-mô-ni-ca) chứ không phải là Accordion
(4))Trong bản tiếng Anh, câu này có bản chép khác là “And I recall her coughing”.
- Bài thơ này được tác giả sáng tác vào năm 1924, có tên đầu đề ở nguyên tác là “Fog”(Sương mù).Bản tiếng Anh do George Thaniel dịch, có ở trong văn bản “Seferis and freinds” (Seferis và bạn bè).(George Thaniel là nhà thơ trữ tình và nhà phê bình trong tiếng Hy Lạp và tiếng Anh.) Bài thơ này được nhạc sĩ Art Conrad biên soạn lại lời và phổ nhạc, được ca sĩ Irving Politzer trình bày.
Giorgos Seferis có tên thật là Giorgos Stilianu Seferiadis. Sinh ngày19-2-1900 tại Smyrna (nay là Thổ Nhĩ Kỳ). Mất ngày 20-9-1971 tại Athen, Hy Lạp. Ông là nhà thơ xuất sắc của Hy Lạp được trao giải Nobel Văn học vào năm 1963.
+Nguyên tác:
Γιώργος Σεφέρης, Fog
«Πες της το μ' ένα γιουκαλίλι...»
γρινιάζει κάποιος φωνογράφος∙
πες μου τι να της πω, Χριστέ μου,
τώρα συνήθισα μονάχος.
Με φυσαρμόνικες που σφίγγουν
φτωχοί μη βρέξει και μη στάξει
όλο και κράζουν τους αγγέλους
κι είναι οι αγγέλοι τους μαράζι.
Κι οι αγγέλοι ανοίξαν τα φτερά τους
μα χάμω χνότισαν ομίχλες
δόξα σοι ο θεός, αλλιώς θα πιάναν
τις φτωχιές μας ψυχές σαν τσίχλες.
Κι είναι η ζωή ψυχρή ψαρίσια
–Έτσι ζει; –Ναι! Τι θες να κάνω∙
τόσοι και τόσοι είναι οι πνιγμένοι
κάτω στης θάλασσας τον πάτο.
Τα δέντρα μοιάζουν με κοράλλια
που κάπου ξέχασαν το χρώμα
τα κάρα μοιάζουν με καράβια
που βούλιαξαν και μείναν μόνα...
«Πες της το μ' ένα γιουκαλίλι...»
Λόγια για λόγια, κι άλλα λόγια;
Αγάπη, πού 'ναι η εκκλησιά σου
βαρέθηκα πια τα μετόχια.
Α! να 'ταν η ζωή μας ίσια
πώς θα την παίρναμε κατόπι
μ' αλλιώς η μοίρα το βουλήθη
πρέπει να στρίψεις σε μια κόχη.
Και ποια είναι η κόχη; Ποιος την ξέρει;
Τα φώτα φέγγουνε τα φώτα
άχνα! δε μας μιλούν οι πάχνες
κι έχουμε την ψυχή στα δόντια.
Τάχα παρηγοριά θα βρούμε;
Η μέρα φόρεσε τη νύχτα
όλα είναι νύχτα, όλα είναι νύχτα
κάτι θα βρούμε ζήτα - ζήτα...
«Πες της το μ' ένα γιουκαλίλι...»
Βλέπω τα κόκκινά της νύχια
μπρος στη φωτιά πώς θα γυαλίζουν
και τη θυμάμαι με το βήχα.
Λονδίνο, Χριστούγεννα 1924
Από τη συλλογή Στροφή (1931)
+ Bản dịch tiếng Anh:
Say it with a Ukulele (1)
- Giorgos Seferis
"Say it with a Ukulele..."
grumbles some gramophone; (2)
Christ, tell me what to say to her
now that I'm used to my loneliness?
With accordions squeezed (3)
by well-dressed beggars
they call on the angels
and their angels are hell.
And the angels opened their wings
but, below, the mists condensed,
thank God, for otherwise they'd catch
our poor souls like thrushes.
And life's cold as a fish
— Is that how you live? — Yes, how else?
So many are the drowned
down on the sea's bed.
Trees are like corals
their color gone,
carts are like ships
sunken and lonely...
"Say it with a ukulele..."
Words for words, and more words?
Love, where's your church,
I'm tired of this hermitage.
Ah, were life but straight
how we'd live it then!
But it's fated otherwise,
you have to tum in a small comer.
And what comer is it? Who knows?
Lights shine on lights
pallidly, the hoarfirosts are dumb,
and our soul's in our teeth.
Will we find consolation?
Day put on night —
everything is night, everything is night —
we'll find something, if we search...
"Say it with a ukulele..."
I see her red nails —
how they must glow in firelight —
and I remember her with her cough. (4)
Translation by George Thaniel
+ Bản dịch thơ tiếng Việt: (Dịch theo bản tiếng Anh của George Thaniel)
HÃY NÓI LÊN BẰNG ĐÀN UKULELE (1)
(Fog : Sương mù)
-Nguyên tác: Giorgos Seferis
Hãy nói lên bằng đàn Ukulele.
Tiếng rè rè phát ra từ máy cũ. (2)
Biết nói gì để cho nàng hiểu.
Lòng cô đơn buồn bã của tôi?
Với hòa quyện của phong cầm ép chặt. (3)
Dáng bảnh bao của những gã ăn mày.
Họ kêu gọi thiên thần nơi thượng giới.
Nhưng thiên thần là địa ngục không may.
Dẫu thiên thần mở ra đôi cánh.
Bên dưới kia lại dày đặc sương mù.
Tạ ơn trời, họ có gì nắm bắt.
Ngoài linh hồn nghèo khổ sống âm u.
Và cuộc sống lạnh câm như loài cá.
Cuộc sống thế này ? Biết cách nào hơn?
Bao nhiêu người đã bị dìm chết đuối.
Dưới mặt giường biển cả mông mênh.
Cây cũng giống rừng san hô uốn lượn.
Trong sắc màu biến đổi lặng trôi.
Xe bò giống con tàu chậm chạp.
Bị chìm trong cô độc lẻ loi.
Hãy nói lên bằng đàn Ukulele.
Lời cho lời và lời hơn thế nữa.
Người yêu ơi! Nhà thờ em ở đâu?
Tôi mệt mỏi vì quạnh hiu ẩn dật.
Ôi! Đời vốn thế nhưng vô cùng trung thực.
Rồi chúng ta phải biết sống thế nào!
Nhưng số mệnh còn quẩn quanh cơm áo.
Trong phận đời, người đến nhỏ nhoi sao!
Và người đến là những gì? Ai biết?
Khi ánh sáng mặt trời bên ánh sáng hẩm hiu.
Xám xịt, xanh xao thảy đều câm lặng.
Và linh hồn chúng ta bị đày đọa quá nhiều.
Chúng ta tìm có thấy nguồn an ủi.
Trước cảnh ngày đang đặt vào đêm.
Khi tất cả mọi thứ đều đen tối.
Sẽ kiếm được điều chi nếu chúng ta tìm?
Hãy nói lên bằng đàn Ukulele.
Tôi nhìn thấy tay nàng móng đỏ.
Ánh lò sưởi họ phải cời rực rỡ.
Và sực nhớ nàng qua tiếng nàng ho.
*HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
.Chú thích:
(1)Ukulele: Đôi khi viết tắt là uke là tên của một loại đàn thuộc họ guitar. Đây là một loại guitar nhỏ được đưa đến quần đảo Hawaii từ thế kỷ 19 do người Bồ Đào Nha nhập cư.
(2)Gramophone: Máy hát quay đĩa theo kiểu cũ.
(3)Trong nguyên tác tiếng Hy Lạp là Harmonica (Kèn Ác-mô-ni-ca) chứ không phải là Accordion
(4))Trong bản tiếng Anh, câu này có bản chép khác là “And I recall her coughing”.
- Bài thơ này được tác giả sáng tác vào năm 1924, có tên đầu đề ở nguyên tác là “Fog”(Sương mù).Bản tiếng Anh do George Thaniel dịch, có ở trong văn bản “Seferis and freinds” (Seferis và bạn bè).(George Thaniel là nhà thơ trữ tình và nhà phê bình trong tiếng Hy Lạp và tiếng Anh.) Bài thơ này được nhạc sĩ Art Conrad biên soạn lại lời và phổ nhạc, được ca sĩ Irving Politzer trình bày.
