Là nhà thơ nữ ở thế kỷ 19 nhưng lại nổi tiếng ở thế kỷ 20. Bà được đánh giá là một trong những nhà thơ lớn của Mỹ cùng với những nhà thơ lớn khác như Walt Whitman, Wallace Stevens,Robert Frost, T. S. Eliot... Là tác giả của khoảng 1.800 bài. Những bài thơ tuy ngắn nhưng rất súc tích, chứa nhiều ý tưởng mới lạ, độc đáo. Ở nước ta, từ lâu cũng như hiện nay, một số bài thơ của bà được dịch và đã được trường Đại học khoa học xã hội và nhân văn (khoa văn học và ngôn ngữ)giới thiệu.
Sau đây là một vài bài thơ của bà.
+ Bài 1:
My River
My river runs to thee.
Blue sea, wilt thou welcome me?
My river awaits reply.
Oh! sea, look graciously.
I’ll fetch thee brooks
from spotted nooks.
Say, sea, Take me!
+ Dịch thơ:
Dòng sông của tôi
Dòng sông tôi dào dạt tới nơi anh.
Vùng biển xanh, có ân cần tôi đến ?
Dòng sông tôi chờ đợi trả lời.
Ơ, biển ơi! Sao cứ nhìn độ lượng.
Tôi sẽ mang lại niềm say mê bằng hồn của suối.
Từ góc bình yên bị pha lẫn ố hoen.
Hãy nói đi, biển ơi! Hãy chấp nhận giùm tôi tâm tưởng.
HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
2) Bài 2:
Heart! We will forget him!
Heart! We will forget him!
You and I - tonight!
You may forget the Warmth he gave -
I will forget the Light!
When you have done, pray tell me
That I may straight begin!
Haste! lest while you're lagging
I may remember him!
+ Dịch thơ:
Cùng quên
Trái tim ơi! Chúng ta sẽ quên chàng.
Ta và mi – Đêm nay cùng kết thúc!
Mi có thể quên sự nồng nàn ấm áp.
Còn ta sẽ quên ánh mắt dõi hồn ta!
Khi quên rồi, xin mi hãy nói ra.
Ta có thể bắt đầu ngay lập tức.
Mau đi chứ! Ta sợ rằng mi theo sau chậm chạp.
Sẽ khiến ta lại nhớ đến người yêu!
HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
Chú thích: Về cách thức diễn đạt “giữa tim và người” của bài thơ này có tính chất giống với bài: “Chanson” của Alfred de Musset(1810 – 1857, nhà thơ Pháp) mặc dù nội dung ý tưởng có khác nhau. Dickinson mất sau Musset 29 năm. Không hiểu bà có ảnh hưởng gì ở Musset hay chỉ là là sự ngẫu nhiên về phong cách nghệ thuật, bởi vì vào thời ấy, giữa châu Âu và châu Mỹ còn cách nhau khá xa.
+ Bài 3 :
Nobody knows this little rose
Nobody knows this little Rose -
It might a pilgrim be
Did I not take it from the ways
And lift it up to thee.
Only a Bee will miss it -
Only a Butterfly,
Hastening from far journey -
On its breast to lie -
Only a Bird will wonder -
Only a Breeze will sigh -
Ah Little Rose - how easy
For such as thee to die!
+Dịch thơ:
Không ai biết...
Không ai biết đóa hoa hồng nhỏ nhắn.
Nó có thể là khách nhàn du.
Nếu qua đường em không hái.
Để dúi vào tay anh.
Chỉ có ong còn nhớ đến hoa.
Hoặc chỉ là con bướm.
Vội vã bay về từ cuộc dạo xa.
Mong đậu trên mình hoa âu yếm.
Chỉ có chim sẽ còn tự hỏi.
Hoặc chỉ cơn gió nhẹ thở dài.
Ôi! Đóa hồng nhỏ nhắn đáng thương.
Sao quá dễ dàng để đời hoa ly biệt.
HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
+ Bài 4:
My life closed twice before its close
My life closed twice before its close,
It yet remains to see
If immortality unveil
A third event to me,
So huge, so hopeless to conceive,
As these that twice befell.
Parting is all we know of heaven,
And all we need of hell.
+ Bản dịch thơ tiếng Việt:
Đời tôi khép lại...
Đời tôi khép lại hai lần trước khi chờ khép hẳn.
Nó vẫn còn nán lại để xem.
Nếu vĩnh cửu mở ra.
Đến với tôi vào thời điểm thứ ba.
Giúp tôi hiểu điều lớn lao, tuyệt vọng.
Đã có hai lần để bóng.
Chia ly là tất cả những gì để chúng ta biết đến thiên đường.
Và cả những gì chúng ta cần nơi địa ngục.
HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
Đây là bài thơ khó dịch và khó diễn đạt hết ý của thơ nguyên tác. Trong tác phẩm “Mùa xuân và thi ca” của cố thi sĩ Bùi Giáng, ông đã đề cập bài này nhiều lần và dành cả 07 trang sách để dịch theo nhiều cách cùng với lời bàn luận, ông nói: “Bài thơ ngắn này của Emily Dickinson dịch còn khó hơn cả cả một cuốn Lá Cỏ của Whitman.Ấy bởi vì nó thuộc loại thơ bất khả dịch diễn” (trang II – VIII). Sau khi tham khảo, tôi cũng chỉ xin tạm dịch theo giới hạn của mình.
