Amir Khusrow
(1253 - 1325)-Ấn Độ và Ba Tư
(1253 - 1325)-Ấn Độ và Ba Tư
Amir Khusrow và thầy của mình
Tên đầy đủ là Ab'ul Hasan Yamin ud-Dīn Khusrow. Nhưng cái tên Amir Khusrow (còn viết là Khusrau hoặc Khusro) được người ta biết nhiều hơn. Sinh ở Patiali , Mughal Empire (ngày nay là bắc Ấn Độ ). Ông là một nhạc sĩ, học giả, nhà bác học, nhà thơ Ấn Độ và Ba Tư trung cổ, sáng tác bằng tiếng Hindi, tiếng Ba Tư và tiếng Urdu. Ông là tác giả của 5 tập thơ trữ tình và 10 trường ca. Thơ ca của Khusrow có sự ảnh hưởng rất lớn đến lịch sử của văn học Ấn Độ và Ba Tư.
Xin được giới thiệu một vài bài thơ mang tính cách của Khusrow.
I) Bài thơ viết bằng tiếng Hindavi :
(Hindavi poems)
+ Nguyên tác:
Không đề
Chhāp tilak sab chhīnī re mose nainā milāike
Bāt agam keh dīnī re mose nainā milāike
Prem bhaṭī kā madvā pilāike
Matvālī kar līnhī re mose nainā milāike
Gorī gorī baīyān, harī harī chuṛiyān
baīyān pakaṛ har līnhī re mose nainā milāike
Bal bal jāūn main tore rang rajvā
Apnī sī kar līnhī re mose nainā milāike
Khusro Nijām ke bal bal jaiye
Mohe suhāgan kīnhī re mose nainā milāike
Bāt adham keh dīnī re mose nainā milāike
· + Bản dịch tiếng Anh:
Không đề
You've taken away my looks, my identity, by just a glance.
By making me drink the wine from the distillery of love
You've intoxicated me by just a glance;
My fair, delicate wrists with green bangles in them,
Have been held tightly by you with just a glance.
I give my life to you, Oh my cloth-dyer,
You've dyed me in yourself, by just a glance.
I give my whole life to you Oh, Nijam,
You've made me your bride, by just a glance.
· + Bản dịch thơ tiếng Việt:
Chỉ bằng liếc mắt.
*Nguyên tác: Amir Khusrow
Anh lấy mất đi nhan sắc của em, hình dáng của em chỉ bằng liếc mắt.
Anh làm cho em uống rượu nho từ nhà máy tình yêu.
Anh khiến em say cũng chỉ bằng liếc mắt.
Mái tóc em, cổ tay em đeo chiếc vòng xinh xắn biếc xanh .
Bị giữ chặt nơi anh cũng chỉ bằng liếc mắt.
Xin gửi sự sống của em cho anh. Ôi! Chàng thợ nhuộm của em.
Anh nhuộm em trong chính anh cũng chỉ bằng liếc mắt.
Em dâng cả cuộc đời em cho anh, Nijam ơi!
Anh có rước em làm cô dâu cũng chỉ bằng liếc mắt.
* HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
*Hindavi: Tên thứ tiếng ở miền bắc Ấn Độ có ảnh hưởng tiếng Ba Tư
· II) Thơ Hindavi hai câu:
(Hindavi couplets)
+ Nguyên tác:
1)
Khusro dariya prem ka, ulṭī vā kī dhār,
Jo ubhrā so ḍūb gayā, jo ḍūbā so pār.
2)
-Sej vo sūnī dekh ke rovun main din rain,
Piyā piyā main karat hūn pahron, pal bhar sukh nā chain.
+ Bản dịch tiếng Anh:
1)
Khusro! the river of love has a reverse flow
He who floats up will drown (will be lost), and he who drowns will get across.
2)
Seeing the empty bed I cry night and day
Calling for my beloved all day, not a moment's happiness or rest.
· + Bản dịch thơ tiếng Việt:
1)
Khusro ơi! Con sông tình yêu có dòng chảy ngược.
Ai nổi trôi sẽ bị chết chìm, và người chết chìm sẽ được đi qua.
2)
Nhìn giường ngủ trống không, cả ngày lẫn đêm, tôi gào khóc.
Gọi người yêu suốt ngày, không có khoảnh khắc hạnh phúc nào còn lưu giữ lại.
· HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
III) Một bài thơ độc đáo đa ngôn ngữ:
( Unique multilingual poem )
+ Nguyên tác:
Không đề
Zeehaal-e miskeen makun taghaful,
duraye naina banaye batiyan;
ki taab-e hijran nadaram ay jaan,
na leho kaahe lagaye chhatiyan.
Shaban-e hijran daraz chun zulf
wa roz-e waslat cho umr kotah;
Sakhi piya ko jo main na dekhun
to kaise kaatun andheri ratiyan.
Yakayak az dil do chashm-e jadoo
basad farebam baburd taskin;
Kise pari hai jo jaa sunaave
piyare pi ko hamaari batiyan.
Cho shama sozan cho zarra hairan
hamesha giryan be ishq aan meh;
Na neend naina na ang chaina
Na aap aaven na bhejen patiyan.
Bahaqq-e roz-e wisal-e dilbar
ki daad mara ghareeb Khusrau;
Sapet man ke waraaye raakhun
jo jaaye paaon piya ke khatiyan.
(From Wikipedia, the free encyclopedia)
*Ghi chú: Những câu màu xanh lá cây trong các khổ thơ là tiếng Ba Tư. Những câu màu xanh nước biển là tiếng Brij Bhasa.
- Ngôn ngữ Brij Bhasa còn gọi là Braij Bhasa hoặc Dehaati Zabaan, là một ngôn ngữ phổ biến của Bắc Ấn Độ. Ngôn ngữ này liên kết chặt chẽ với tiếng Hin-ddi
- Cụm từ "Zeehaal-e-miskeen" xuất phát từ một bài thơ của Amir Khusrow. Điều độc đáo khác thường của bài thơ này là có sự pha trộn của đa ngôn ngữ, được viết ở Ba Tư và Brij Bhasha. Trong khổ thơ đầu tiên, câu thứ nhất ở Ba Tư, câu thứ hai ở Brij Bhasha, câu thứ ba lại ở Ba Tư, và câu thứ tư lại ở Brij Bhasha. Trong những khổ thơ còn lại, hai câu đầu tiên ở Ba Tư, hai câu sau lại ở Brij Bhasha. Bài thơ có đề cập tên Amir Khusrau trên cả hai ngôn ngữ
(Trích từ nguồn của Wikipedia, bách khoa toàn thư )
+ Bản dịch tiếng Anh:
Do not overlook my misery
Do not overlook my misery
Blandishing your eyes, and weaving tales;
My patience has over-brimmed, O sweetheart,
Why do you not take me to your bosom.
The nights of separation are long like tresses,
The day of our union is short like life;
When I do not get to see my beloved friend,
How am I to pass the dark nights?
Suddenly, as if the heart, by two enchanting eyes
Is beset by a thousand deceptions and robbed of tranquility;
But who cares enough to go and report
To my darling my state of affairs?
The lamp is aflame; every atom excited
I roam, always, afire with love;
Neither sleep to my eyes, nor peace for my body,
neither comes himself, nor sends any messages
In honour of the day of union with the beloved
who has lured me so long, O Khusrau;
I shall keep my heart suppressed,
if ever I get a chance to get to his place.
+ Bản dịch thơ tiếng Việt:
Đừng lờ đi...
*Nguyên tác: Amir Khusrow
Đừng lờ đi trước cảnh em đau khổ,
Dệt chuyện thêm, cả ánh mắt lấy lòng.
Anh yêu dấu! Em vẫn đầy kiên nhẫn.
Anh lấy em làm vợ có hơn không?
Đêm ly thân chẳng dài thêm mấy chốc.
Ngày hợp hôn sẽ ngắn ngủi cận kề.
Nếu không gặp được bạn tình yêu dấu.
Em làm sao vượt đêm tối lê thê?
Chợt tim em trước mắt ai mê hoặc.
Bị dối lừa, đánh mất sự bình yên.
Nhưng biết ai có quan tâm bày tỏ.
Cho người yêu hiểu tình cảnh yêu đương?
Đèn rực sáng cả hư không bừng tỉnh.
Em lang thang trong bốc cháy lửa tình.
Không chợp mắt, thân rã rời đày đoạn.
Không đến người, không gửi báo lời tin.
Ngày vinh dự để kết hôn tình ái.
Hỡi Khusrau! Ai cứ nhử em hoài.
Em sẽ giữ trái tim mình chôn kín.
Nếu được còn cơ hội đến cùng ai.
*HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
Tên đầy đủ là Ab'ul Hasan Yamin ud-Dīn Khusrow. Nhưng cái tên Amir Khusrow (còn viết là Khusrau hoặc Khusro) được người ta biết nhiều hơn. Sinh ở Patiali , Mughal Empire (ngày nay là bắc Ấn Độ ). Ông là một nhạc sĩ, học giả, nhà bác học, nhà thơ Ấn Độ và Ba Tư trung cổ, sáng tác bằng tiếng Hindi, tiếng Ba Tư và tiếng Urdu. Ông là tác giả của 5 tập thơ trữ tình và 10 trường ca. Thơ ca của Khusrow có sự ảnh hưởng rất lớn đến lịch sử của văn học Ấn Độ và Ba Tư.
Xin được giới thiệu một vài bài thơ mang tính cách của Khusrow.
I) Bài thơ viết bằng tiếng Hindavi :
(Hindavi poems)
+ Nguyên tác:
Không đề
Chhāp tilak sab chhīnī re mose nainā milāike
Bāt agam keh dīnī re mose nainā milāike
Prem bhaṭī kā madvā pilāike
Matvālī kar līnhī re mose nainā milāike
Gorī gorī baīyān, harī harī chuṛiyān
baīyān pakaṛ har līnhī re mose nainā milāike
Bal bal jāūn main tore rang rajvā
Apnī sī kar līnhī re mose nainā milāike
Khusro Nijām ke bal bal jaiye
Mohe suhāgan kīnhī re mose nainā milāike
Bāt adham keh dīnī re mose nainā milāike
· + Bản dịch tiếng Anh:
Không đề
You've taken away my looks, my identity, by just a glance.
By making me drink the wine from the distillery of love
You've intoxicated me by just a glance;
My fair, delicate wrists with green bangles in them,
Have been held tightly by you with just a glance.
I give my life to you, Oh my cloth-dyer,
You've dyed me in yourself, by just a glance.
I give my whole life to you Oh, Nijam,
You've made me your bride, by just a glance.
· + Bản dịch thơ tiếng Việt:
Chỉ bằng liếc mắt.
*Nguyên tác: Amir Khusrow
Anh lấy mất đi nhan sắc của em, hình dáng của em chỉ bằng liếc mắt.
Anh làm cho em uống rượu nho từ nhà máy tình yêu.
Anh khiến em say cũng chỉ bằng liếc mắt.
Mái tóc em, cổ tay em đeo chiếc vòng xinh xắn biếc xanh .
Bị giữ chặt nơi anh cũng chỉ bằng liếc mắt.
Xin gửi sự sống của em cho anh. Ôi! Chàng thợ nhuộm của em.
Anh nhuộm em trong chính anh cũng chỉ bằng liếc mắt.
Em dâng cả cuộc đời em cho anh, Nijam ơi!
Anh có rước em làm cô dâu cũng chỉ bằng liếc mắt.
* HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
*Hindavi: Tên thứ tiếng ở miền bắc Ấn Độ có ảnh hưởng tiếng Ba Tư
· II) Thơ Hindavi hai câu:
(Hindavi couplets)
+ Nguyên tác:
1)
Khusro dariya prem ka, ulṭī vā kī dhār,
Jo ubhrā so ḍūb gayā, jo ḍūbā so pār.
2)
-Sej vo sūnī dekh ke rovun main din rain,
Piyā piyā main karat hūn pahron, pal bhar sukh nā chain.
+ Bản dịch tiếng Anh:
1)
Khusro! the river of love has a reverse flow
He who floats up will drown (will be lost), and he who drowns will get across.
2)
Seeing the empty bed I cry night and day
Calling for my beloved all day, not a moment's happiness or rest.
· + Bản dịch thơ tiếng Việt:
1)
Khusro ơi! Con sông tình yêu có dòng chảy ngược.
Ai nổi trôi sẽ bị chết chìm, và người chết chìm sẽ được đi qua.
2)
Nhìn giường ngủ trống không, cả ngày lẫn đêm, tôi gào khóc.
Gọi người yêu suốt ngày, không có khoảnh khắc hạnh phúc nào còn lưu giữ lại.
· HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
III) Một bài thơ độc đáo đa ngôn ngữ:
( Unique multilingual poem )
+ Nguyên tác:
Không đề
Zeehaal-e miskeen makun taghaful,
duraye naina banaye batiyan;
ki taab-e hijran nadaram ay jaan,
na leho kaahe lagaye chhatiyan.
Shaban-e hijran daraz chun zulf
wa roz-e waslat cho umr kotah;
Sakhi piya ko jo main na dekhun
to kaise kaatun andheri ratiyan.
Yakayak az dil do chashm-e jadoo
basad farebam baburd taskin;
Kise pari hai jo jaa sunaave
piyare pi ko hamaari batiyan.
Cho shama sozan cho zarra hairan
hamesha giryan be ishq aan meh;
Na neend naina na ang chaina
Na aap aaven na bhejen patiyan.
Bahaqq-e roz-e wisal-e dilbar
ki daad mara ghareeb Khusrau;
Sapet man ke waraaye raakhun
jo jaaye paaon piya ke khatiyan.
(From Wikipedia, the free encyclopedia)
*Ghi chú: Những câu màu xanh lá cây trong các khổ thơ là tiếng Ba Tư. Những câu màu xanh nước biển là tiếng Brij Bhasa.
- Ngôn ngữ Brij Bhasa còn gọi là Braij Bhasa hoặc Dehaati Zabaan, là một ngôn ngữ phổ biến của Bắc Ấn Độ. Ngôn ngữ này liên kết chặt chẽ với tiếng Hin-ddi
- Cụm từ "Zeehaal-e-miskeen" xuất phát từ một bài thơ của Amir Khusrow. Điều độc đáo khác thường của bài thơ này là có sự pha trộn của đa ngôn ngữ, được viết ở Ba Tư và Brij Bhasha. Trong khổ thơ đầu tiên, câu thứ nhất ở Ba Tư, câu thứ hai ở Brij Bhasha, câu thứ ba lại ở Ba Tư, và câu thứ tư lại ở Brij Bhasha. Trong những khổ thơ còn lại, hai câu đầu tiên ở Ba Tư, hai câu sau lại ở Brij Bhasha. Bài thơ có đề cập tên Amir Khusrau trên cả hai ngôn ngữ
(Trích từ nguồn của Wikipedia, bách khoa toàn thư )
+ Bản dịch tiếng Anh:
Do not overlook my misery
Do not overlook my misery
Blandishing your eyes, and weaving tales;
My patience has over-brimmed, O sweetheart,
Why do you not take me to your bosom.
The nights of separation are long like tresses,
The day of our union is short like life;
When I do not get to see my beloved friend,
How am I to pass the dark nights?
Suddenly, as if the heart, by two enchanting eyes
Is beset by a thousand deceptions and robbed of tranquility;
But who cares enough to go and report
To my darling my state of affairs?
The lamp is aflame; every atom excited
I roam, always, afire with love;
Neither sleep to my eyes, nor peace for my body,
neither comes himself, nor sends any messages
In honour of the day of union with the beloved
who has lured me so long, O Khusrau;
I shall keep my heart suppressed,
if ever I get a chance to get to his place.
+ Bản dịch thơ tiếng Việt:
Đừng lờ đi...
*Nguyên tác: Amir Khusrow
Đừng lờ đi trước cảnh em đau khổ,
Dệt chuyện thêm, cả ánh mắt lấy lòng.
Anh yêu dấu! Em vẫn đầy kiên nhẫn.
Anh lấy em làm vợ có hơn không?
Đêm ly thân chẳng dài thêm mấy chốc.
Ngày hợp hôn sẽ ngắn ngủi cận kề.
Nếu không gặp được bạn tình yêu dấu.
Em làm sao vượt đêm tối lê thê?
Chợt tim em trước mắt ai mê hoặc.
Bị dối lừa, đánh mất sự bình yên.
Nhưng biết ai có quan tâm bày tỏ.
Cho người yêu hiểu tình cảnh yêu đương?
Đèn rực sáng cả hư không bừng tỉnh.
Em lang thang trong bốc cháy lửa tình.
Không chợp mắt, thân rã rời đày đoạn.
Không đến người, không gửi báo lời tin.
Ngày vinh dự để kết hôn tình ái.
Hỡi Khusrau! Ai cứ nhử em hoài.
Em sẽ giữ trái tim mình chôn kín.
Nếu được còn cơ hội đến cùng ai.
*HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
