(1788 - 1824)- Nhà thơ ANH
Sinh ngày 22 tháng 01 năm 1788 ở London.
Mất 19 tháng 4 năm 1824 ở Mesolongi ,trên mặt trận Hy Lạp (Greek), chỉ mới 36 tuổi.
Byron sinh trong một gia đình quí tộc đã bị sa sút.Học ở Harrow School và Đại học Cambridge. Ông bị .tật bẩm sinh ở chân nhưng bù lại có khuôn mặt đẹp
Ông là nhà thơ lãng mạn , là một thiên tài chói sáng làm rạng rỡ nền văn học Anh , đã tạo ra một thời đại thi ca mới theo chủ nghĩa Byron(Byronisme) và có ảnh hưởng lớn đến nền văn học châu Âu. Ông là một trong 3 tác giả được đọc nhiều nhất (Byron, Shelley, Keats) và người ta đã xem ông là nhà thơ lớn của thế giới trong thế kỷ 19. Ở lĩnh vực khác, ông còn là một chiến sĩ tham gia các phong trào giải phóng dân tộc , giành lại độc lập ở Ý , ở Hy Lạp...đã bị Pháp ,Áo thống trị.
Tác phẩm: Ông sáng tác rất nhiều thơ,truyện thơ dài, kịch. Các tác phẩm tiêu biểu:
* 1806: Hours of Idleness
*1812-1818: Childe Harold's Pilgrimage – tập thơ đã đưa Byron lên đỉnh cao văn học.
*1816: The Siege of Corinth –thơ.
*1816 The Dream ; Darkness – thơ ngắn
*1820 Marino Faliero (1820) + Cain (1821)-kịch
*1823 The Age of Bronze (1823)-thơ châm biếm
*1819-1824 : Don Juan (1819 – 1824)- truyện thơ, tác phẩm lớn nhât của Byron.
Sau đây là bài thơ mà người ta cho là tiêu biểu nhất về phong cách của Byron.
When we two parted
When we two parted
In silence and tears
Half broken-hearted
To sever for years,
Pale grew thy seek and cold,
Colder thy kiss;
Truly that hour foretold
Sorrow to this.
The dew of the morning
Sunk chill on my brow
It fell like the warning
Of what I feel now.
Thy vows are all broken,
And light is thy fame:
I hear thy name spoken,
And share in its shames.
They name thee before me,
A knell to mine ear;
A shudder comes o’er me
Why wert thou so dear?
They know not I knew thee,
Who knew thee too well:
Long, long shall I rue thee,
Too deeply to tell.
In secret we met
In silence I grieve
That thy heart could forget,
Thy spirit deceive
If l should meet thee
After long years,
How should I greet thee?
With silence and tears.
LORD BYRON
*Dịch nghĩa:
KHI CHÚNG TA CHIA TAY
Khi chúng ta chia tay
Trong im lặng và nước mắt
Nửa mảnh hồn tan vỡ
Chia cho nhau từng tháng năm
Má em trở thành tái nhợt và lạnh
Nụ hôn của em còn lạnh hơn
Đó là giờ báo được nói trước một cáh trung thực
Cho nỗi đau buồn này
Có giọt sương buổi sớm nào
Thấm lạnh trên vầng trán của anh
Có cảm giác như lời cảnh báo
Cho những gì anh đang cảm thấy
Lời thề của em đã tan vỡ
Em đã coi nhẹ cả thanh danh
Anh nghe tên em được đề cập đến
Và chia xẻ phần nào trong sự xấu hổ đó
Họ nhắc tên em trước tên anh
Như tiếng chuông đánh bên tai
Gây cho anh sự rùng mình ngơ ngác
Tại sao em lại như thế hỡi em yêu.?
Họ đâu biết rằng anh hiểu em
Hiểu em đến vô cùng
Và kéo dài triền miên trong nỗi hối hận
Để nói lên những lời sâu thẳm tự đáy lòng
Chúng ta bí mật gặp nhau
Trong im lặng và đau buồn
Dẫu trái tim em có thể quên
Lòng em mang lừa dối
Nếu anh còn được gặp em
Sau những năm dài xa cách
Anh biết chào em thế nào?
Hay chỉ im lặng và nước mắt!
HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
*Dịch thơ:
KHI CHÚNG TA CHIA TAY
Khi chúng ta chia tay
Im lặng và nước mắt
Một nửa hồn tan nát (*)
Chia nhau từng tháng năm.
Má em dần tái lạnh
Nụ hôn còn lạnh hơn
Báo cho anh biết trước
Nỗi đau buồn cô đơn.
Giọt sương nào buổi sớm
Thấm buốt vầng trán anh
Đang thành lời nhắc nhở
Linh cảm điều mong manh.
Lời thề em đã vỡ
Coi nhẹ cả thanh danh
Anh nghe đời mai mỉa
Xót xa vì tiếng tăm.
Tên chúng mình được gọi
Tựa có hồi chuông kêu
Anh giật mình ngơ ngác
Sao thế này em yêu?
Họ nào đâu có biết
Anh hiểu em vô cùng
Triền miên niềm hối hận
Sâu thẳm lời bao dung
Ta bí mật gặp nhau
Trong âm thầm tiếc nuối
Dù tim em lãng quên
Dù lòng em lừa dối
Nếu anh còn gặp em
Sau nghìn trùng xa cách
Biết chào em thế nào?
Hay lặng thầm nước mắt!
*HOÀNG NGUYÊN CHƯƠNG dịch
*Chú thích:
Trong bài thơ “Những giọt lệ” của Hàn Mặc Tử có hai câu:
Người đi một nửa hồn tôi chết
Một nửa hồn tôi bỗng dại khờ...
Câu 1 có ý tưởng giống với câu thơ của Byron “ Half broken-hearted” (Một nửa hồn tan nát) và các ý tưởng dàn trải trong khổ thơ. Tuy nhiên đây chỉ là sự giao thoa ảnh hưởng của văn học, hai câu thơ của Hàn Mặc Tử vẫn mang tính sáng tạo độc đáo, còn vượt trội hơn cả câu thơ nguyên tác của Byron.